سلسله نشست‌های راهبردی "طرح کلی حجاب، فراسوی بهترین قوانین" (بخش پنجم/۲)

***به همت دفتر مطالعات جنسیت و جامعه

ما امروزه در میانه‌ی جنگ نرم و معنا سازی هستیم که حجاب یکی از مثال‌های آن است. این جنگ معنا سازی دوگانه‌هایی می‌سازد. دوگانه‌هایی که بازگویی رسانه‌ای پیدا می‌کند، حتی توسط رسانه‌های داخلی خودمان ‌هم انجام می‌شود.

۱. حجاب در میانه‌ی امر سنتی یا امر مدرن؛
۲. حجاب در میانه‌ی امر فردی یا اجتماعی؛
۳. حجاب اراده‌ی مردم یا اجبار حاکمیت؛
۴. حجاب، نفع مردان یا نفع زنان؛
۵. حجاب، خواسته‌ی اقلیت یا اکثریت؛
۶. حجاب، مسئله‌ی اخلاقی یا سیاسی.

بنت الهدی

آیا نوع زیست مجردی می‌تواند انگاره‌ای از الگوی سوم باشد؟ 
پاسخ این سوال را اگر بخواهیم در بستر زمانی و مکانی خود جستجو کنیم بدیهی است که در همه مقاطع مبتنی بر بافت سنتی جامعه، همواره یک پاسخ ثابت و مشخص دریافت خواهیم کرد و آن اینکه باید دید افراد با این نوع انتخاب تحمیلی و یا خودخواسته در مواجهه با نیازها و نقش‌های فطری خود چه می‌کنند. گویا انتخاب بنت‌الهدی به‌عنوان یک الگو، خالی از حکمت نیست که این عرصه نیز طرح و تلاقی متفاوت ازآنچه در جامعه وجود دارد را برای برخی به نمایش گذارد. 

به بیانی دیگر قرار طبیعی اجتماع همواره حرکت بر سبیلی مشخص و متداول نخواهد بود؛ لذا بدیهی است در مانیفست خلقت برای انواعی از تکثر نیز الگویی تعبیه شود. "در «الگویِ زن مسلمان» که بر اساس معرفت‌شناسی الهی شکل‌گرفته، زن «نقاط قوّت زنانه»‌ی خود را با «ایمان و عفت» همراه می‌کند و با چنین ترکیبی قادر به نقش‌آفرینی‌ِ منحصربه‌فردی می‌شود و این‌گونه «ارزش و تشخص زن» معنا می‌یابد؛

سلسله نشست‌های راهبردی "طرح کلی حجاب، فراسوی بهترین قوانین" (بخش چهارم/۲)

***به همت دفتر مطالعات جنسیت و جامعه

🔹بخش زیادی از روایات پوشش در کتاب شریف کافی در ذیل باب "الزی و التجمّل" یعنی زندگی و زیبایی آمده است؛ با بررسی روایات در باب پوشش، به استقرایی هفت موردی رسیدیم که به آن‌ها می‌پردازیم:

1. پوشش یک کارکرد خاص تنظیم رابطه بین عبد و خدای متعال دارد که نشان‌دهنده‌ی شکرگزاری عبد و استفاده‌ی درست از نعمت‌های الهی است.

2. کارکرد دوم پوشش در تنظیم‌ رابطه‌ی‌ مؤمنین با همدیگر است؛ به این معنا که وقتی یک مؤمن، مؤمن دیگری را می‌بیند خوب است که لباس خوب و لباس تازه و لباس زیبا بپوشد.

بایدها و نبایدهای الگوی سوم (۲۳)

برون‌سـپاری برخـی امور در هـر نقش:

می‌توان با تفویض برخی امـور در هر یک از نقش‌های سـه گانه، به نقش‌های دیگر پرداخت؛ معیار در تشـخیص امور تفویضی از غیرتفویضی، ضروری بودن و نیـز نقـش جنسـیت در آن‌هاسـت.

به طور مثال در نقـش خانوادگی، وظایف همسـری، بـودن مـادری، و آرامش‌بخشـی ضروری‌انـد و فقط مختـص بانوی خانه‌اند و نمی‌تـوان آن‌ها را تفویض کـرد.

خانه دار جامعه ساز

تقسیم نقش‌ها شاید امروز یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در خانواده‌های شهرهای صنعتی باشد. با مدرن شدن جوامع و نفوذ تفکر فمینیسم در آن‌ها، اشتغال بیرون از منزل برای زنان منزلت بیشتری یافت و این تفکر در جامعه ایران نیز با سرعت فزاینده‌ای رشد پیدا کرد. 

به‌تدریج جایگاه خانه‌داری در اذهان جامعه کمرنگ شد و علی‌رغم نقش فوق‌العاده آن در حفظ کیان خانواده و اثرگذاری در افزایش کیفیت زندگی اهمیت خود را از دست داد تا جایی که امروز برای برخی از زنان، مشاغل بیرون از خانه حتی با جایگاه پایین شغلی و درآمد بسیار پایین می‌تواند ارجح باشد. 

به نظر می‌رسد با توجه به فرمایش رهبر معظم انقلاب مبنی بر اهمیت نقش خانه‌داری و تعریف نقش‌های دیگرِ زن ذیل نقش خانه‌داری و تأکید بر آنکه خانه‌داری به معنای خانه‌نشینی نیست، این رویکرد نتوانسته در عرصه سیاست‌گذاری عمومی کشور جایگاه مناسبی یابد. 

بایدها و نبایدهای الگوی سوم (۲۲)

اسلام در افقی بالاتر، شرایط اثر زن را کلان‌تر و جدی‌تر از حضور اجتماعی به معنای متداول و اشتغال در نظر گرفته است.

سلسله نشست‌های امتدادحضور (بخش هفتم/۲)

📷گزارش از نشست "امتداد حضور" با روایت سرکارخانم دکتر عارفه مدنی (دادیار دیوان عالی کشور)
در ادامه‌ی هفتمین نشست از سلسله نشست‌های امتداد حضور، مهمان سرکار خانم دکتر عارفه مدنی کرمانی در محل دیوان عالی کشور بودیم.

ایشان در این نشست به بیان تجربیات ۴۷ ساله‌ی قضاوت خود پرداختند؛ از نقطه شروع و وارد شدن به دانشکده حقوق تا به امروز و سمت‌ها و مناصبی که به عهده داشتند.
دکتر مدنی که اکنون دادیار دیوان عالی کشور است، به دلیل تجربه کم‌نظیر در محاکم متعدد و سال‌های متمادی خدمت، مورد مشورت قضات دیگر نیز قرار می‌گیرد.

سلسله نشست‌های راهبردی "طرح کلی حجاب، فراسوی بهترین قوانین" (بخش سوم/۳)

***به همت دفتر مطالعات جنسیت و جامعه

برداشت نوجوان از مجموع عملکرد حاکمیت این است که اصرار بر نگهداشت حجاب راهی است برای اعمال قدرت نظام و نه پاسداری از قوانین شرعی و اقامه امر الهی. 

رحمت به شیر مادر آن شاعری که گفت / زینب همان علی است، به زینب ملقب است

تاریخ وفات حضرت زینب را به فاصله یک سال و نیم پس از واقعه عاشورا ثبت، و اضافه کرده است، زینب بیش از این طاقت نیاورد فراق حسین را.

خاندان عصمت، الگو و اسوه کم ندارد، حتی در میان زنان هم، حرف برای گفتن و بانو برای نام بردن زیاد است، هرچند بسیار کم راجع به آن‌ها گفته و شنیده‌شده است. بااین‌حال به برکت خون سیدالشهدا (علیه السلام) و واقعه عاشورا، نام زینب (سلام‌الله‌علیها) همواره بر لب‌های شیعیان اهل‌بیت (علیهم السلام) مترنم بوده است.‌ تاریخ، او را و مجاهدت او را خوب شناخت؛ هرچند ابعاد گوناگون زندگی وی را جز اندکی درک نکرده‌اند.

 زینب (سلام‌الله‌علیها)، قرن به قرن، کشور به کشور، جبهه به جبهه تکثیرشده است، و هر جا "هل من ناصر"ی لبیک گفته‌شده، زینبی استوار ایستاده تا لبیک را به گوش جهانیان برساند.

برکت مگر جز این است که قرن‌ها به کسی تأسی شود، راهش ادامه پیدا کند، خلقی خود را در جای او و نقش او ببینند و دقیق بدانند در اوج مصیبت و بلا چطور جز زیبایی نبینند و چطور کمر راست کنند، که نه، سر خم نکنند.

چه خوشبخت بودند زنان مدینه که پای درس عقیله بنی‌هاشم می‌نشستند تا او برایشان قرآن تفسیر

بایدها و نبایدهای الگوی سوم (۲۱)

بانوی الگوی سوم به زن بودن خود مفتخر بوده و دامنه‌ی تأثیر خودش را می‌شناسد. خوب می‌داند که جزئی‌ترین فعل او علاوه بر اثر خانوادگی، اثر اجتماعی و تمدنی دارد. با شناخت توانایی‌های خود، میدان بندگی خود را می‌شناسد. 

توانایی رصد و تأثیر انتخاب‌ها و افعالش را در مقیاس جهانی دارد. می‌تواند تحلیل کند که تصمیماتش متأثر از کدام پارادایم فکری است. توانایی تفکیک امور اصالی از امور عرضی، اقتضائی و اضطراری را دارد. 

با شناخت درست تکلیف، دچار مغالطه حق و تکلیف نمی‌شود (اشتغال حق است یا تکلیف؟)