چالش‌های تحقق الگوی سوم (قسمت ششم)

🔹اصالت با زن است یا تمدن اسلامی؟

لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار (۳)

✅نقاط قوت

🔹درخصوص ماده ۵۱ که در مورد خروج زنان از کشور است و شوهران آنها مانع از خروج شده‌اند، نقدهایی وجود داشته و برچسب فمنیستی بودن را به این لایحه زده‌اند؛ اما باید ایرادکرد: اولاً موارد ضرورت خروج زنان ازکشور توسط معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری، وزارت امور خارجه و وزارت دادگستری مشخص می‌شود. تعداد زنانی هم که ضرورت خروج از کشور شامل حالشان می‌شود فراوانی ندارد. درضمن خروج مثلاً زنان ورزشکار و یا کسانی که در نشست‌های علمی شرکت می‌کنند، می‌تواند دستاورد مثبتی برای جمهوری اسلامی محسوب شود. همچنین دادگاه قبل از صدور مجوز دلایل همسر را هم می‌شنود و اگر غیرموجه باشد اجازه خروج را به زن نمی‌دهد، یعنی شروط متعددی گذاشته شده تا اگر ضرورت داشت، خانم بتواند از این فرصت برای خودش و کشور استفاده کند و به هیچ عنوان نگاه فمینیستی وجود نداشته است.
 
🔹تمهید فصل سوم تحت عنوان نظارت و پایش به جا و مناسب است. 

مثل نهنگ نفس تازه می‌کنم

📕 کتاب «مثل نهنگ نفس تازه می‌کنم» کتابی خوش‌خوان و گیراست که در تیرماه سال 1400 توسط کتابستان معرفت به چاپ رسیده است. می‌توان کتاب را درگوشیِ همراه خواند و خسته نشد.

🔹روایت دختری توانمند با قدرت مدیریت بالا که عاشق می‌شود و ازدواج می‌کند و از شهر و دیارش به تهران می‌آید. زنی فعال که حالا با بارداری ناخواسته مسیر پیشرفت خود را متوقف می‌بیند. معصومه امیرآبادی در این رمان احساسات زنانه را به خوبی توصیف کرده و تنهایی یک زن در مادری و توقعات برآورده نشده از سمت همسر که احساس مشترک بسیاری از زنان است را به تصویر کشیده است. او توانسته از یک منظر چالش‌های زنی توانمند را در نقش مادری، همسری با فعالیت اجتماعی به خوبی بیان کند. 

همراهی متفاوت

🔹در پی سفرهای متعدد رئیس جمهور به نقاط مختلف جهان، اگرچه شاهد بازیابی روابطی از جنس تحکیم و گسترش تعاملات و مناسبات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هستیم، اما آنچه مراد از این نوشتار است پرداخت به نقطه‌ی عطفی متفاوت و اثرگذار است. 

🔹حضور پررنگ همسر رئیس‌جمهور در این سفرها فارغ از نسبتی که وجود دارد، با تاکید بر جایگاه و وجهه علمی جمیله علم‌الهدی به بیانی خود می‌تواند به تنهایی موید انعکاس نقش‌آفرینی سیاسی_اجتماعی زنان در جمهوری اسلامی باشد. اگرچه نباید از نظر دور داشت سوگیری‌های سیاسی و حزبی داخلی و نیز بایکوت رسانه‌ای و چه بسا فراتر از آن تحقیر و تمسخرها اجازه درک این نقاط قوت را نمی‌دهد.

🔹اهمیت این مهم آنجایی خودنمایی می‌کند که پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در چارچوب حکمرانی و ساختار حاکمیت در قامت و جایگاه ریاست‌جمهوری شاهد همسرانی با این سبقه و موقعیت علمی و نیز نقش‌آفرینی نبوده‌ایم. با رصدی گذرا از روسای‌جمهورگذشته از دوره مرحوم هاشمی تا روحانی، کسوت همسران به خانه‌داری و فعالیت‌های خیریه‌ای و... محدود بوده‌است. 

لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار (۲)

✅نقاط قوت:

🔹درپاسخ به این اشکال که در ماده (۱) لایحه، چرا اشاره به هر دین و مذهبی جهت حمایت از زنان شده‌است و ما در‌قبال زنان غیرمسلمان و تامین امنیت آنان تکلیفی نداریم، باید گفت مساله ظلم و ستم، دین و مذهب بردار نیست و حمایت از مظلوم در هرحال تکلیف است.

 
🔹جرم‌انگاری ارسال بدون رضایت پیام، تصویر، نماد یا محتوای مستهجن و مبتذل به زنان: ماده ۳۰
🔹تشدید مجازات مرتکبین جرم علیه زنان در شرایط و موقعیت‌های خاص: ماده ۴۱
🔹تشدید مجازات مرتکبین جرم علیه زنان کم‌توان ذهنی یا جسمی: ماده ۴۰
🔹جرم‌انگاری طرح سوالات و تحقیقات غیرمرتبط و غیرموثر مغایر با حریم خصوصی زنان در مراجعه به نهادهای قضایی و غیرقضایی: ماده ۳۹

بانویی فراتر از زمان

🔹زمانی که سخن از مجتهدِ زن به میان می‌آید اولین مصداق آن در اذهان عمومی جامعه ایرانی، بانو مجتهده امین است. نصرت بیگم امین، اولین زنی است که در تاریخ معاصر ایران اجازه اجتهاد گرفت. 

🔹در زندگی خانوادگی به عنوان یک زن فاضله و عالمه و عارفه سعی درکسب رضایت همسر داشت و درمقابل او کاملا خاضع بود. بانو هشت فرزند به دنیا می‌آورد که همگی جز یکی از دنیا می‌روند و با همه این مصائب به هیچ عنوان از راه خود عقب‌نشینی نمی‌کند.

🔹خصوصیت ویژه و قابل توجه بانو امین در کنار مرتبه علمی و اجتهاد وی، انتخاب مسیر اوست؛ مسیری که وی در پیچ و تاب مادری، توقعات همسری، عشق به تعلم و تعهد به تعلیم، برگزید و آن اثرگذاری اجتماعی بود. مسیری بی‌هیاهو، آرام اما تاریخ‌ساز. 

خانه‌دار مبارز

📕خانه‌دار مبارز خاطرات شفاهی خانم اقدس حسینیان، و به همت خانم ذاکری گرداوری شده‌است.

🔹خانم حسینیان که از سنین ۱۵، ۱۶ سالگی با حضور در نمازهای جماعت مسجد کرامت مشهد و استماع سخنان آیت الله خامنه‌ای وارد فضای مبارزات قبل انقلاب می‌شود، روز به روز کیفیت و کمیت فعالیت خود را وسعت می‌بخشد، تا جایی که مسئولیت خانه تیمی گروهی که باهم مبارزه می‌کردند را به طور کامل عهده‌دار می‌شود.

🔹 وی سابقه دستگیری توسط ساواک را هم دارد و روزانه بیش از ۱۰ ساعت کار فشرده، از تهیه و تدارک امور منزل تیمی، تامین امنیت افراد، کپی، تلخیص، و تنظیم کتب و اعلامیه‌ها و شرکت در راهپیمایی‌ها و تظاهرات از اهم فعالیت‌های ایشان قبل از انقلاب است. 

سلسله نشست‌های امتدادحضور (بخش نخست/۲)

🔹دغدغه‌های منجر به تشکیل دفتر مطالعات و تحقیقات زنان

لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار (۱)

🔹لایحه «پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار» پس از قریب به ۱۲ سال که از آغاز نگارش مسکوت مانده بود، و مواجهه با تغییرات بسیار در عنوان و محتوا، سرانجام فروردین ماه ۱۴۰۲ در صحن مجلس مورد بررسی قرار گرفت و کلیات آن به تصویب نمایندگان رسید.

با توجه به مطرح شدن نقاط ضعف و قوت لایحه مذکور در محافل علمی، نشست‌ها و سخنرانی‌ها، فضای مجازی و نظرات دغدغه‌مندان حوزه حقوق و مسائل زنان، مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران برآن شد تا با دسته‌بندی این نکات در دو قالب "ادبیات حاکم بر لایحه و فضای کلی آن" و "نکات مورد توجه در بندها و مواد لایحه"، گام کوچکی در جهت شفاف‌سازی فضای حاکم بر بررسی لایحه بردارد.

چالش‌های تحقق الگوی سوم (2)

🔹از نگاه انسانی چه زن و چه مرد، بسته به هدف خود در زندگی، هردو نیاز به الگو دارند. تمرکز بیش از حد بر زن منجر به مغفول ماندن از مرد می‌شود.

در نظام معرفتی برای حرکت جمعی باید هر دو جنس را در کنار هم لحاظ کرد.