مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران

قرارگاه حوزه زن و خانواده

قرارگاه حوزه زن و خانواده

مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران

مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران در راستای ماموریت قرارگاهی خود، به رصد فعالیت‌های در حال انجام در حوزه زن و خانواده، شناسایی و رفع خلأهای فکری جبهه انقلاب، تولید محتوا، شناسایی مسائل اصلی حوزه تخصصی و شناسایی ظرفیت‌های مختلف میدان و‌‌ ... می‌پردازد.

۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «لایحه» ثبت شده است

مقدمه؛ تصویب کلیات لایحه

⚠️ایرادات مطرح شده و پاسخ‌ به آنها 
  
⁉️در ماده ۴۳ لزومی به قابل گذشت بودن جرایم نیست واین ایراد ماده است.
✅هدف حفظ کلیت خانواده و جلوگیری از انحلال آن درصورت امکان می‌باشد. این ماده ازمصادیق خانواده‌محور بودن لایحه است.
 

⁉️طبق مواد ۲،۳،۵و۱۳ استفاده از سازمانهای مردم نهاد در مناسبات خانوادگی ضرورتی ندارد و پرداختن به حریم خانواده شأن حاکمیت است و نمی‌شود هر سازمان و نهادی را وارد آن کرد. حدود و ثغوری برای سازمانهای مردم نهاد گذاشته نشده. 
✅این ماده به منظور جلوگیری از انباشت شکایات در مجامع قضایی و با رویکرد تسریع در برطرف شدن موضوع مورد اختلاف باحداقل آسیب روحی و مادی برای طرفین و استفاده از ظرفیت‌های متخصص مردمی طراحی شده است.
 

⚠️ایرادات مطرح شده و پاسخ‌ به آنها
 
⁉️زمینه‌سازی قانونی برای نفوذ جریان‌های فمینیستی و انتقال محتواهای آموزشی متأثر از این رویکرد بطور نمونه مواد ۲،۳،۵،۷،۸،۱۲،۱،۱۴،۲۲ 
✅مواد قانونی ذکر شده در این ایراد، مصادیق اشکالات وارده نیست و به نظر می‌رسد صرفا تفاسیر کلی و به رای است.


⁉️انعکاس تصویر زن به‌عنوان موجودی آسیب‌دیده و مرد به‌عنوان موجودی آسیب‌رسان بطور نمونه مواد ۵،۶،۸،۱۲،۱،۱۶،۱۸،۳۲ 
✅مخاطب ویژه لایحه زنان و دختران آسیب‌دیده هستند. به آسیب‌های وارد به مردان در متون قانونی دیگر پرداخته شده است.

⚠️ایرادات مطرح شده و پاسخ‌ به آنها

⁉️برخورد منفعلانه با نگاه‌های غربی و تأیید ضمنی گزارش‌های حقوق بشری غرب بطور نمونه مواد ۵،۶،۸،۱۱،۱۸
✅منطبق بودن با مواد و واژگان اسناد بین المللی لزوماً به معنای یکسان بودن سیاست‌ها و تایید آنها نیست.


 
⁉️برخورد جنسیتی نسبت به مقوله خشونت و نادیده‌گرفتن عدالت اسلامی که نفی خشونت ظالمانه است اعم از زن و مرد بطور نمونه مواد ۱،۳،۵،۶،۸،۹،۱۱،۱۲،۱۳،۱۸،۱۹،۲۲،۲۸،۲۹،۳۰،۳۱،۳۲،۳۳،۳۵،۳۶،۳۸،۳۹،۴۳،۴۴،۴۵،۴۷،۴۸
✅ این لایحه برای حمایت از زنانی که در معرض آسیب قرار دارند طراحی و تدوین شده است و جنسیت موضوع آن نیست. 

✅نقاط قوت

🔹درخصوص ماده ۵۱ که در مورد خروج زنان از کشور است و شوهران آنها مانع از خروج شده‌اند، نقدهایی وجود داشته و برچسب فمنیستی بودن را به این لایحه زده‌اند؛ اما باید ایرادکرد: اولاً موارد ضرورت خروج زنان ازکشور توسط معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری، وزارت امور خارجه و وزارت دادگستری مشخص می‌شود. تعداد زنانی هم که ضرورت خروج از کشور شامل حالشان می‌شود فراوانی ندارد. درضمن خروج مثلاً زنان ورزشکار و یا کسانی که در نشست‌های علمی شرکت می‌کنند، می‌تواند دستاورد مثبتی برای جمهوری اسلامی محسوب شود. همچنین دادگاه قبل از صدور مجوز دلایل همسر را هم می‌شنود و اگر غیرموجه باشد اجازه خروج را به زن نمی‌دهد، یعنی شروط متعددی گذاشته شده تا اگر ضرورت داشت، خانم بتواند از این فرصت برای خودش و کشور استفاده کند و به هیچ عنوان نگاه فمینیستی وجود نداشته است.
 
🔹تمهید فصل سوم تحت عنوان نظارت و پایش به جا و مناسب است. 

نقاط قوت:

🔹درپاسخ به این اشکال که در ماده (۱) لایحه، چرا اشاره به هر دین و مذهبی جهت حمایت از زنان شده‌است و ما در‌قبال زنان غیرمسلمان و تامین امنیت آنان تکلیفی نداریم، باید گفت مساله ظلم و ستم، دین و مذهب بردار نیست و حمایت از مظلوم در هرحال تکلیف است.

 
🔹جرم‌انگاری ارسال بدون رضایت پیام، تصویر، نماد یا محتوای مستهجن و مبتذل به زنان: ماده ۳۰
🔹تشدید مجازات مرتکبین جرم علیه زنان در شرایط و موقعیت‌های خاص: ماده ۴۱

🔹تشدید مجازات مرتکبین جرم علیه زنان کم‌توان ذهنی یا جسمی: ماده ۴۰
🔹جرم‌انگاری طرح سوالات و تحقیقات غیرمرتبط و غیرموثر مغایر با حریم خصوصی زنان در مراجعه به نهادهای قضایی و غیرقضایی: ماده ۳۹

🔹لایحه «پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوءرفتار» پس از قریب به ۱۲ سال که از آغاز نگارش مسکوت مانده بود، و مواجهه با تغییرات بسیار در عنوان و محتوا، سرانجام فروردین ماه ۱۴۰۲ در صحن مجلس مورد بررسی قرار گرفت و کلیات آن به تصویب نمایندگان رسید.

با توجه به مطرح شدن نقاط ضعف و قوت لایحه مذکور در محافل علمی، نشست‌ها و سخنرانی‌ها، فضای مجازی و نظرات دغدغه‌مندان حوزه حقوق و مسائل زنان، مرکز اندیشه‌ورزی زنان ایران برآن شد تا با دسته‌بندی این نکات در دو قالب "ادبیات حاکم بر لایحه و فضای کلی آن" و "نکات مورد توجه در بندها و مواد لایحه"، گام کوچکی در جهت شفاف‌سازی فضای حاکم بر بررسی لایحه بردارد.