بررسی کنش‌گری زنان در مجلس‌شورای‌اسلامی (بخش چهارم)

اما مجلس چهارم شورای اسلامی معطوف به حضور زنانی در قامت نمایندگی برای چند شهرستان بود و این یعنی پس از سه دوره حَمیت زنان در کسوت نمایندگی تهران، راه برای حضور زنان در شهرهای دیگر هموار شده بود. تبریز، کرمانشاه و خراسان رضوی پس از تهران از پیشگامان حضور زنان در این جایگاه بودند. تقریباً تا این دوره از مجلس، اَتمسفر زیسته‌ی وکلای زن مجلس، مُلهم از درد مبارزه در زمان طاغوت بوده است و این یعنی تا این دوره زنان قانون‌گذار از مبارزین بالفعل رژیم گذشته بوده‌اند و ساختارهای اولیه از ابتدایی‌ترین مسائل اعم از سنگ بنای حضور زنان در مجلس تا شروع رسیدگی به مسائل زنان و... به دست آنان پایه‌گذاری شده بود.

اما از مهم‌ترین مصوبات این دوره پیرو اصل ۲۱ قانون اساسی ج.ا، دولت موظف به تضمین حقوق زنان در تمامی جهات با رعایت موازین اسلامی است. قانون تأمین زنان و کودکان بی‌سرپرست در ۱۰ ماده به توضیح شرایط و ارائه خدمات و... در این چارچوب می‌پردازد:

سلسله نشست‌های راهبردی "طرح کلی حجاب، فراسوی بهترین قوانین" (بخش پنجم/۲)

***به همت دفتر مطالعات جنسیت و جامعه

ما امروزه در میانه‌ی جنگ نرم و معنا سازی هستیم که حجاب یکی از مثال‌های آن است. این جنگ معنا سازی دوگانه‌هایی می‌سازد. دوگانه‌هایی که بازگویی رسانه‌ای پیدا می‌کند، حتی توسط رسانه‌های داخلی خودمان ‌هم انجام می‌شود.

۱. حجاب در میانه‌ی امر سنتی یا امر مدرن؛
۲. حجاب در میانه‌ی امر فردی یا اجتماعی؛
۳. حجاب اراده‌ی مردم یا اجبار حاکمیت؛
۴. حجاب، نفع مردان یا نفع زنان؛
۵. حجاب، خواسته‌ی اقلیت یا اکثریت؛
۶. حجاب، مسئله‌ی اخلاقی یا سیاسی.

بنت الهدی

آیا نوع زیست مجردی می‌تواند انگاره‌ای از الگوی سوم باشد؟ 
پاسخ این سوال را اگر بخواهیم در بستر زمانی و مکانی خود جستجو کنیم بدیهی است که در همه مقاطع مبتنی بر بافت سنتی جامعه، همواره یک پاسخ ثابت و مشخص دریافت خواهیم کرد و آن اینکه باید دید افراد با این نوع انتخاب تحمیلی و یا خودخواسته در مواجهه با نیازها و نقش‌های فطری خود چه می‌کنند. گویا انتخاب بنت‌الهدی به‌عنوان یک الگو، خالی از حکمت نیست که این عرصه نیز طرح و تلاقی متفاوت ازآنچه در جامعه وجود دارد را برای برخی به نمایش گذارد. 

به بیانی دیگر قرار طبیعی اجتماع همواره حرکت بر سبیلی مشخص و متداول نخواهد بود؛ لذا بدیهی است در مانیفست خلقت برای انواعی از تکثر نیز الگویی تعبیه شود. "در «الگویِ زن مسلمان» که بر اساس معرفت‌شناسی الهی شکل‌گرفته، زن «نقاط قوّت زنانه»‌ی خود را با «ایمان و عفت» همراه می‌کند و با چنین ترکیبی قادر به نقش‌آفرینی‌ِ منحصربه‌فردی می‌شود و این‌گونه «ارزش و تشخص زن» معنا می‌یابد؛

زن در کلام رهبری (۸)

قرآن کریم، وقتی می‌خواهد نمونه‌ای برای انسان‌های با ایمان ذکر کند، آن را از میان مردان ذکر نمی‌کند؛ از میان زنان ذکر می‌کند: «و ضرب الله مثلاً للذین امنوا امراة فرعون».
خدای متعال در این‌جا، دو زن را به عنوان دو نمونه از انسان‌های برجسته و مؤمن _نه از زنان برجسته_ ذکر می‌کند. یعنی در صحنه‌ی انسانیت و تکامل معنوی، خدای متعال وقتی می‌خواهد نمونه‌ی ممتازی بیان کند، سخن از پیامبران و مردان بزرگ و شخصیت‌های علمی و دینی نمی‌کند؛ بلکه سخن از دو زن به میان می‌آورد که یکی از آن دو زن، زن فرعون است: «أذ قالت رب ابن لی عندک بیتاً فیالجنة»

زنی در مقام مبارزه با قدرت طاغوتی شوهرش، زنی با استقلال کامل که زیر بار شوهر متجاوز و قدرتمند و فرعون صفت و فرعون نام خود نمی‌رود. عظمت این زن، این جاست که شوهر نمی‌تواند راه گمراهی را بر او تحمیل کند؛ اگرچه آن شوهر، شخصی در حدّ فرعون با آن قدرت و با آن شخصیت باشد.

سلسله نشست‌های راهبردی "طرح کلی حجاب، فراسوی بهترین قوانین" (بخش چهارم/۲)

***به همت دفتر مطالعات جنسیت و جامعه

🔹بخش زیادی از روایات پوشش در کتاب شریف کافی در ذیل باب "الزی و التجمّل" یعنی زندگی و زیبایی آمده است؛ با بررسی روایات در باب پوشش، به استقرایی هفت موردی رسیدیم که به آن‌ها می‌پردازیم:

1. پوشش یک کارکرد خاص تنظیم رابطه بین عبد و خدای متعال دارد که نشان‌دهنده‌ی شکرگزاری عبد و استفاده‌ی درست از نعمت‌های الهی است.

2. کارکرد دوم پوشش در تنظیم‌ رابطه‌ی‌ مؤمنین با همدیگر است؛ به این معنا که وقتی یک مؤمن، مؤمن دیگری را می‌بیند خوب است که لباس خوب و لباس تازه و لباس زیبا بپوشد.

بایدها و نبایدهای الگوی سوم (۲۳)

برون‌سـپاری برخـی امور در هـر نقش:

می‌توان با تفویض برخی امـور در هر یک از نقش‌های سـه گانه، به نقش‌های دیگر پرداخت؛ معیار در تشـخیص امور تفویضی از غیرتفویضی، ضروری بودن و نیـز نقـش جنسـیت در آن‌هاسـت.

به طور مثال در نقـش خانوادگی، وظایف همسـری، بـودن مـادری، و آرامش‌بخشـی ضروری‌انـد و فقط مختـص بانوی خانه‌اند و نمی‌تـوان آن‌ها را تفویض کـرد.

خانه دار جامعه ساز

تقسیم نقش‌ها شاید امروز یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در خانواده‌های شهرهای صنعتی باشد. با مدرن شدن جوامع و نفوذ تفکر فمینیسم در آن‌ها، اشتغال بیرون از منزل برای زنان منزلت بیشتری یافت و این تفکر در جامعه ایران نیز با سرعت فزاینده‌ای رشد پیدا کرد. 

به‌تدریج جایگاه خانه‌داری در اذهان جامعه کمرنگ شد و علی‌رغم نقش فوق‌العاده آن در حفظ کیان خانواده و اثرگذاری در افزایش کیفیت زندگی اهمیت خود را از دست داد تا جایی که امروز برای برخی از زنان، مشاغل بیرون از خانه حتی با جایگاه پایین شغلی و درآمد بسیار پایین می‌تواند ارجح باشد. 

به نظر می‌رسد با توجه به فرمایش رهبر معظم انقلاب مبنی بر اهمیت نقش خانه‌داری و تعریف نقش‌های دیگرِ زن ذیل نقش خانه‌داری و تأکید بر آنکه خانه‌داری به معنای خانه‌نشینی نیست، این رویکرد نتوانسته در عرصه سیاست‌گذاری عمومی کشور جایگاه مناسبی یابد. 

زن در کلام رهبری (۷)

خواهران عزیز و دختران من! اعتقادم این است که اگر در بخشی از جامعه‌ی اسلامی، نسبت به زن مسلمان، کوتاهی‌هایی صورت می‌گیرد، قدری تقصیر مردان و قدری هم تقصیر خودِ بانوان است؛ چون آن کسی که باید شأن اسلامی زن را بشناسد و از آن دفاع کند، در درجه‌ی اوّل خودِ بانوان هستند.

باید بدانند که خدا و قرآن و اسلام، درباره‌ی آن‌ها چه قضاوتی دارد، از آن‌ها چه می‌خواهد، مسئولیت آن‌ها را چه چیزی معیّن می‌کند و از آنچه که اسلام فرموده و خواسته، دفاع کنند و بخواهند.

بایدها و نبایدهای الگوی سوم (۲۲)

اسلام در افقی بالاتر، شرایط اثر زن را کلان‌تر و جدی‌تر از حضور اجتماعی به معنای متداول و اشتغال در نظر گرفته است.

سلسله نشست‌های امتدادحضور (بخش هفتم/۲)

📷گزارش از نشست "امتداد حضور" با روایت سرکارخانم دکتر عارفه مدنی (دادیار دیوان عالی کشور)
در ادامه‌ی هفتمین نشست از سلسله نشست‌های امتداد حضور، مهمان سرکار خانم دکتر عارفه مدنی کرمانی در محل دیوان عالی کشور بودیم.

ایشان در این نشست به بیان تجربیات ۴۷ ساله‌ی قضاوت خود پرداختند؛ از نقطه شروع و وارد شدن به دانشکده حقوق تا به امروز و سمت‌ها و مناصبی که به عهده داشتند.
دکتر مدنی که اکنون دادیار دیوان عالی کشور است، به دلیل تجربه کم‌نظیر در محاکم متعدد و سال‌های متمادی خدمت، مورد مشورت قضات دیگر نیز قرار می‌گیرد.